Hier vind je een analyse van Joy Enait's onderzoeken. Ontdek de belangrijkste inzichten en conclusies van zijn antropologische veldstudies.

Voordat hij jongerenwerker werd, deed Enait als cultureel antropoloog onderzoek in conflictgebieden, met focus op de Democratische Republiek Congo, Mali en Jemen. Tijdens zijn studie verrichtte hij diepgaand veldonderzoek in Oost-Congo naar de opkomst van de M23-rebellengroep in 2016 en de rol van president Joseph Kabila. Vanuit een postkoloniale invalshoek analyseerde hij hoe de Congolese bevolking structureel slachtoffer werd van een complex netwerk van machtsbelangen: binnenlandse elites, regionale actoren zoals Rwanda en Oeganda, en internationale bedrijven die profiteren van de exploitatie van grondstoffen zoals coltan, goud en kobalt. Ook de rol van Robert Mugabe en bredere regionale allianties maakte deel uit van zijn analyse.

Zijn onderzoek benadrukte dat het conflict in Oost-Congo exemplarisch is voor de zogeheten resource curse (‘vloek van grondstoffen’), waarbij natuurlijke rijkdom leidt tot structureel geweld, corruptie en buitenlandse inmenging. Daarbij maakte hij gebruik van theoretische kaders zoals Johan Galtung’s structural violence, Achille Mbembe’s postcolony en dependency theory om de bredere geopolitieke context te duiden.

Naast zijn werk over Congo deed Enait vergelijkend onderzoek in Mali Jemen en Centraal Afrika, gericht op de invloed van religie, tradities en internationale interventies op het sociale weefsel. Deze ervaringen vormen de basis van zijn huidige maatschappelijke inzet, waarbij hij zijn kennis en inzichten inzet om jongeren te begeleiden in complexe sociaal-culturele omgevingen.

Joy Enait heeft zich intensief verdiept in de Centraal-Afrikaanse Republiek (CAR), waar hij het langdurige conflict tussen de Seleka-coalitie en de Anti-Balaka-milities onderzocht. Zijn werk laat zien dat dit conflict veel meer is dan een religieus of etnisch geschil: het is het resultaat van een complexe mix van structurele ongelijkheid, falend bestuur, regionale inmenging en internationale geopolitiek.

In 2013 kwam de Seleka, een coalitie van grotendeels moslimrebellen met connecties naar Tsjaad en Soedan, aan de macht. Ze profiteerden van de zwakte van de centrale overheid en de langdurige marginalisatie van het noorden van het land. Als reactie ontstond Anti-Balaka, een zogenaamd christelijke zelfverdedigingsbeweging, die probeerde weerstand te bieden tegen de Seleka. Religie en etniciteit werden door beide partijen tactisch ingezet om legitimiteit en aanhang te mobiliseren, maar de onderliggende oorzaken draaiden om macht, controle over natuurlijke hulpbronnen zoals diamanten, goud en hout, en politieke dominantie.

Volgens Enait laat het conflict in de CAR zien hoe selectief de internationale gemeenschap reageert op crises. In tegenstelling tot gebieden als Congo, rijk aan strategische mineralen, krijgt de CAR weinig internationale aandacht. Hierdoor konden geweld, massa-executies, gedwongen migraties en humanitaire crises jarenlang doorgaan. Hij benadrukt dat conflicten vaak pas strategisch belangrijk worden voor internationale actoren wanneer economische of geopolitieke belangen in het geding zijn, waardoor lokale gemeenschappen structureel worden genegeerd.

Enait plaatst de dynamiek van het conflict binnen theoretische kaders zoals postkolonialisme en de resource curse. De aanwezigheid van natuurlijke hulpbronnen kan leiden tot machtsstrijd en instabiliteit, vooral wanneer zwakke staten deze rijkdommen niet herverdelen en externe actoren daar hun eigen belangen bij hebben. Structurele marginalisatie en historische koloniale erfenissen versterken deze kwetsbaarheid, terwijl religie en etniciteit vaak worden gebruikt als instrumenten van politieke en economische macht, in plaats van de oorzaken van het conflict zelf.

Zijn onderzoek laat zien hoe diep verweven lokale conflicten in de CAR zijn met regionale en mondiale machtsstructuren. De bevolking draagt de zwaarste lasten, gevangen in een web van geweld, economische exploitatie en politieke manipulatie. Door deze complexe interacties te analyseren, biedt Enait een kader om te begrijpen hoe en waarom het conflict blijft voortduren, en hoe structurele oorzaken en geopolitieke belangen samenkomen om het geweld te bestendigen.

Joy Enait heeft intensief veldonderzoek gedaan in Noord-Mali, met een bijzondere focus op Gao en de bredere regio Azawad. Vanuit zijn observaties en gesprekken met lokale gemeenschappen legt hij bloot hoe het conflict diep geworteld is in historische marginalisatie, sociale ongelijkheid en een gevoel van onrecht dat generaties lang is doorgegeven. Voor de jongeren in Azawad is de strijd niet slechts een abstracte politieke kwestie; het gaat om hun toekomst, hun identiteit en hun recht om gehoord te worden. Velen voelen zich zo buitengesloten dat het aansluiten bij militante groepen als een van de weinige manieren wordt gezien om een stem te hebben en hun gemeenschap te beschermen.

Enait benadrukt dat erkenning van Azawad en een vorm van autonomie cruciaal zijn voor een duurzame oplossing. Volgens hem is het niet genoeg om het geweld te bestrijden; de achterliggende oorzaken moeten worden aangepakt. De jongeren willen vechten voor vrijheid, maar dat geweld is vaak een reactie op structurele uitsluiting en het gebrek aan legitieme mogelijkheden om verandering te bewerkstelligen. Dit perspectief plaatst de verantwoordelijkheid voor vrede niet alleen bij de lokale bevolking, maar ook bij nationale en internationale actoren die vaak de belangen van de regio negeren of verkeerd inschatten.

De geopolitieke dimensie maakt het conflict nog complexer. Externe machten, van Frankrijk tot regionale buurlanden en internationale bedrijven, hebben strategische belangen in de Sahel, zoals veiligheid, controle over grondstoffen en invloed in de regio. Deze belangen bepalen welke groepen steun krijgen en welke crises internationale aandacht krijgen, terwijl de echte noden van de lokale bevolking vaak over het hoofd worden gezien. Voor Enait laat dit zien hoe ongelijk de wereldorde is: veiligheid en politieke stabiliteit worden vaak afgewogen tegen economische of strategische belangen, en niet tegen het welzijn van de mensen die dagelijks in conflictgebieden leven.

Wat Enait in zijn onderzoek bijzonder opvalt, is de menselijke kant van de strijd. Hij heeft gezien hoe families verscheurd worden, hoe jongeren gedwongen worden om keuzes te maken tussen overleven en idealen, en hoe de geschiedenis van marginalisatie en koloniale invloeden nog steeds de beslissingen van vandaag beïnvloedt. Volgens hem kan duurzame vrede alleen ontstaan als de stem van deze jongeren wordt erkend en hun rol in politieke processen wordt verzekerd. Het conflict in Mali is daarmee niet alleen een oorlog over grondgebied of religie, maar een strijd om erkenning, rechtvaardigheid en toekomstperspectief.

Enaits analyse laat zien dat het begrijpen van Mali vraagt om een combinatie van empathie, historische kennis en geopolitiek inzicht. Het is een conflict dat diep verweven is met structurele ongelijkheden en internationale belangen, maar dat tegelijkertijd draait om menselijke ervaringen en keuzes. Alleen door beide lagen te erkennen — het persoonlijke en het geopolitieke — kan er volgens Enait een pad naar vrede worden gevonden.

Joy Enait heeft diepgaand onderzoek gedaan naar de complexe oorlog in Jemen, met bijzondere aandacht voor de Houthi-beweging en de rol van de verschillende stammen in het land. Volgens Enait is Jemen niet louter slachtoffer van interne conflicten, maar een land waarin externe landen hun strategische belangen uitvoeren via de Jemenitische bevolking. Hierdoor lijden gewone burgers het meest.

De oorsprong van het conflict ligt in historische politieke instabiliteit, ongelijk verdeelde macht en langdurige marginalisering van bepaalde regio’s. De Houthi’s, afkomstig uit het noorden van Jemen, hebben zich ontwikkeld uit een religieus en politiek gemarginaliseerde gemeenschap. Hun opkomst wordt versterkt door historische verwaarlozing en door frustratie over de centrale overheid. Tegelijkertijd spelen de traditionele stammenstructuren van Jemen een cruciale rol in lokale machtsdynamieken. Stammen hebben eeuwenlang zelfbestuur behouden en functioneren als sociale en politieke autoriteiten. Voor Enait is het essentieel om te begrijpen dat veel stedelijke en landelijke conflicten niet alleen over ideologie gaan, maar over loyaliteit, territorium en bescherming van gemeenschappen binnen de tribale hiërarchie.

Volgens Enait heeft buitenlandse inmenging het conflict aanzienlijk verergerd. Landen zoals Saudi-Arabië, de Verenigde Arabische Emiraten en Iran voeren hun geopolitieke belangen uit via lokale actoren, waarbij de Houthi’s vaak als proxy-groep fungeren. Dit leidt tot escalatie, waarbij burgers dagelijks slachtoffer worden van bombardementen, voedseltekorten en infrastructuurschade. Enait benadrukt dat het menselijke lijden wordt gemedieerd door de interactie tussen internationale belangen en lokale tribale en politieke structuren.

Wat Enait in zijn veldonderzoek bijzonder opvalt, is de manier waarop stammen en Houthi-gemeenschappen complexe sociale netwerken vormen die zowel conflict als overleven sturen. Jongeren in deze regio’s hebben beperkte keuzes; velen sluiten zich aan bij gewapende groepen of de Houthi’s uit noodzaak, bescherming of sociale druk, niet uit louter ideologische overtuiging. Volgens Enait toont dit aan dat vrede niet kan worden afgedwongen door militaire middelen alleen, maar dat begrip van lokale structuren, tribale verhoudingen en historische marginalisatie cruciaal is.

Enaits analyse plaatst Jemen in een bredere geopolitieke context, maar behoudt de menselijke dimensie: het conflict is geen abstract spel van staten en ideologieën, maar een dagelijkse realiteit voor miljoenen Jemenieten. Alleen door erkenning van de rol van stammen, het betrekken van lokale gemeenschappen bij politieke processen en het aanpakken van humanitaire noden kan er een duurzame weg naar vrede ontstaan. Voor Enait is de oorlog in Jemen een voorbeeld van hoe externe belangen en lokale sociale structuren onlosmakelijk met elkaar verweven zijn en hoe beide lagen moeten worden begrepen om echte oplossingen te vinden.